Uw leeftijd is van belang voor uw bijstandsuitkering. Daarom worden hieronder enkele relevante leeftijdscategorieën beschreven.
Bent u jonger dan 18 jaar? Dan zijn uw ouders nog financieel voor u verantwoordelijk. U hebt dan geen recht op bijstand.
Uitzonderingen voor het recht op bijstand
Er zijn een aantal uitzonderingssituaties waarin u toch recht op bijstand zou kunnen hebben:
Zeer dringende redenen
U heeft alleen recht op een bijstandsuitkering als u jonger bent dan 18 jaar en er sprake is van zeer dringende redenen. Daarnaast moet vaststaan dat u op geen enkele andere manier in uw behoefte aan bijstand kunt voorzien.
| Voorbeelden |
|---|
| Uw enige ouder is of uw beide ouders zijn overleden, u bent nog niet in een pleeggezin of tehuis geplaatst en niemand anders noch een andere instantie zorgt voor u. De hoogte van de bijstand wordt afgestemd op uw persoonlijke situatie. |
U bent weggelopen van huis
U kunt recht hebben op bijstand als u bent weggelopen van huis én als sprake is van zeer bijzondere omstandigheden.
| Voorbeeld |
|---|
| U hebt in een crisis-situatie uw ouderlijk huis verlaten en terugkeer naar het gezin is (tijdelijk) niet verantwoord. Uw ouders zijn niet bereid te voorzien in uw levensonderhoud. U kunt in die situatie recht hebben op bijstand voor in ieder geval de eerste maand. De hoogte van de bijstand wordt afgestemd op uw persoonlijke situatie. |
U bent alleenstaand en heeft een kind
Bent u alleenstaand en heeft u een kind? Dan wordt u voor de bijstand beschouwd als tienermoeder of tienervader. In die situatie gelden aparte regels.
U of uw ouders zijn illegaal in Nederland
Illegaal verblijf in Nederland van u of uw ouders heeft gevolgen voor uw recht op bijstand:
| Uw situatie | Situatie van uw ouders | Heeft u recht op bijstand? | Hebben uw ouders recht op bijstand? |
|---|---|---|---|
| U bent illegaal | Uw ouders zijn legaal | U hebt in principe geen recht op bijstand, alleen als sprake is van zeer dringende redenen. | Uw ouders kunnen recht hebben op bijstand als zij voldoen aan de voorwaarden. |
| U bent legaal | Uw ouders zijn illegaal | U hebt in principe geen recht op bijstand, alleen als sprake is van zeer dringende redenen. | Uw ouders hebben in principe geen recht op bijstand. |
| U bent illegaal | Uw ouders zijn illegaal | U hebt in principe geen recht op bijstand, alleen als er sprake is van zeer dringende redenen. | Uw ouders hebben in principe geen recht op bijstand. |
U bent een pleegkind
Als u pleegkind bent, gelden aparte regels. Zie daarvoor U bent of heeft een pleegkind.
Aanvragen
In principe moeten uw ouders de bijstand aanvragen in hun woonplaats, ook als dat niet uw woonplaats is.
Als u 18, 19 of 20 jaar bent, heeft u soms recht op een bijstandsuitkering. Maar die is lager dan voor mensen die 21 jaar of ouder zijn. Volgens de wet zijn uw ouders namelijk nog financieel verantwoordelijk voor u.
Eerst een zoekplicht: vier weken naar een opleiding zoeken
Laat u bij de gemeente weten dat u een uitkering wilt aanvragen? Dan moet u vanaf dat moment eerst vier weken naar een opleiding zoeken. Of naar werk. Pas daarna kunt u uw uitkering definitief aanvragen. Intussen moet u natuurlijk ook aan uw andere verplichtingen voldoen.
Uw ouders vullen uw uitkering aan
Krijgt u een uitkering en is dat niet genoeg om van te leven? Dan moeten uw ouders het aanvullen. Kan dat echt niet? Dan kunt u soms van de gemeente bijzondere bijstand krijgen om het aan te vullen. Bijvoorbeeld
- als uw ouders daar niet genoeg geld voor hebben;
- als uw ouders zijn overleden.
- als de relatie met uw ouders heel erg moeilijk is. De gemeente kijkt dan wel of uw ouders (een deel van) uw bijzondere bijstand terug kunnen betalen.
Woont u samen?
En is uw partner 18 jaar of ouder? Misschien heeft u dan volgens de wet een gezamenlijke huishouding. En dan geldt voor u samen het uitkeringsbedrag voor gehuwden. Of voor ieder van u de helft daarvan. Meer hierover leest u op U bent tussen 18 en 27 jaar en op U studeert.
Bent u 21 jaar of ouder, nog niet met pensioen, én heeft u recht op een bijstandsuitkering? Hieronder ziet u per leefsituatie het wettelijke basisbedrag dat voor u geldt.
|
Uw leefsituatie |
Bijstand per maand | Bijstand per maand inclusief vakantiegeld |
|
U bent alleenstaand.
|
€ 1.243,03 | € 1.308,45 |
| U bent een alleenstaande ouder. | € 1.243,03 | € 1.308,45 |
| U bent gehuwd. | € 1.775,75 | € 1.869,21 |
Let op: Bent u tussen de 18 en 27 jaar?
Dan heeft u pas recht op bijstand als u echt geen opleiding meer kunt volgen. Hoe dat zit, leest u op U bent tussen de 18 en 27 jaaren op Uw partner is jonger dan 27 jaar.
Soms krijgt u minder dan deze wettelijke basisbedragen
Wonen er meer volwassenen in uw woning?
Dan krijgt u minder dan het wettelijke basisbedrag. Voor de bijstand bent u dan kostendelers. U kunt namelijk de kosten van het huishouden met elkaar delen. Het uitkeringsbedrag dat u dan krijgt heet: de kostendelersnorm. Hoe hoog die voor u precies is, hangt af van het aantal volwassenen in uw huishouden.
Bent u pas gestopt met een opleiding?
En was het een opleiding waarvoor u studiefinanciering, of een andere bijdrage in de studiekosten kreeg? Dan krijgt u soms ook tijdelijk minder dan het wettelijke basisbedrag.
Bent u opgenomen in een inrichting?
Ook dan krijgt u minder dan het wettelijk basisbedrag. Meer hierover leest u op U bent opgenomen in een inrichting.
Bent u tussen de 18 en 27 jaar? Dan heeft u alleen recht op bijstand als u echt geen opleiding kunt volgen. En natuurlijk als u aan de voorwaarden voldoet.
Eerst een zoekplicht: vier weken zoeken naar een opleiding
Heeft u geen partner? Of is uw partner ook jonger dan 27?
Dan moet u, naast uw andere verplichtingen, eerst vier weken naar een opleiding zoeken of naar werk. Dat geldt vanaf het moment dat u zich meldt omdat u een uitkering wilt aanvragen. Pas na die vier weken kunt u de uitkering definitief aanvragen. Daarbij moet u bewijzen dat u echt goed heeft gezocht.
Is uw partner 27 jaar of ouder?
Dan kunt u samen een uitkering aanvragen. En meteen definitief, ook al bent u zelf nog geen 27. Maar na de aanvraag moet u zelf eerst vier weken lang naar een opleiding zoeken of anders naar werk. Intussen moet u allebei natuurlijk ook aan de andere verplichtingen voldoen.
Na die vier weken moet u bewijzen dat u echt goed heeft gezocht. Pas daarna beslist de gemeente of u (samen) recht heeft op een uitkering. En hoe hoog die dan moet zijn.
Zie voor het beleid van de gemeente de volgende richtlijn:
Houdt u aan uw verplichtingen!
- Heeft u volgens de gemeente niet goed genoeg naar een opleiding (of werk) gezocht? Dan krijgt u waarschijnlijk een lagere uitkering.
- Zoekt u helemaal niet naar een opleiding of werk? Dan krijgt u geen uitkering. Ook niet als uw partner wel een uitkering krijgt. Voor de bijstand bent u dan een niet-rechthebbende partner.
- Ook als u zich niet (goed) aan uw andere verplichtingen houdt, krijgt u een lagere of geen uitkering.
Lees meer over plicht om naar een opleiding te zoeken.
U bent zelf 27 jaar of ouder, en uw partner is jonger dan 27
Heeft u samen niet genoeg geld om van te leven? Dan kunt u samen een bijstandsuitkering aanvragen. Uw partner moet vanaf uw aanvraag eerst vier weken een opleiding (of werk) zoeken. Intussen moet u allebei ook aan alle andere verplichtingen voldoen.
Hieronder leest u wanneer u na de zoektocht van uw partner (samen) recht heeft op een uitkering. Dit geldt als u zelf in die vier weken nog geen werk heeft gevonden. Of als u niet zoveel verdient dat u er volgens de wet (samen) van kunt leven.
| Na de zoektocht van uw partner | Uw recht op een uitkering |
| 1. Uw partner heeft geen opleiding of werk gevonden of kan er nu nog niet aan beginnen en kan bewijzen dat hij/zij echt goed heeft gezocht. |
- Als u beiden aan alle voorwaarden voldoet, heeft u samen recht op een (aanvullende uitkering) |
| 2. Uw partner heeft wel een opleiding gevonden en krijgt daar studiefinanciering of een andere bijdrage voor. |
- U heeft samen recht op een uitkering, totdat de studiefinanciering van uw partner ingaat. - Als u daarna nog steeds aan alle voorwaarden voldoet, heeft u zelf ook nog steeds recht op een (aanvullende) uitkering. |
| 3. Uw partner heeft wel een opleiding gevonden, maar krijgt daar geen studiefinanciering of andere bijdrage voor. |
- De gemeente beslist of u daarnaast samen recht heeft op een (aanvullende) uitkering. U moet in ieder geval aan alle voorwaarden voldoen. |
| 4. Uw partner heeft wel een opleiding gevonden (BBL) en verdient daar wat bij. |
- Verdient uw partner niet genoeg om er samen van te leven? Als u beiden aan alle voorwaarden voldoet, heeft u samen recht op een (aanvullende) uitkering. |
| 5. Uw partner heeft wel een opleiding gevonden, maar weigert die opleiding te volgen. |
- Uw partner heeft geen recht op een uitkering. - Als u aan alle voorwaarden voldoet, heeft u zelf wel recht op een (aanvullende) uitkering. |
| 6. U of uw partner heeft werk gevonden en u kunt daar volgens de wet samen van leven. |
- U heeft beiden geen recht op een uitkering. |
| 7. U of uw partner heeft werk gevonden en u kunt daar volgens de wet niet samen van leven. |
- Als u beiden aan alle voorwaarden voldoet, heeft u samen recht op een (aanvullende) uitkering. |
| 8. Uw partner heeft volgens de gemeente niet (goed genoeg) naar een opleiding of werk gezocht. |
- Uw partner heeft geen recht op een uitkering. - Als u aan alle voorwaarden voldoet, heeft u zelf wel recht op een (aanvullende) uitkering. Volgens de bijstand is uw partner dan een niet- rechthebbende partner. |
U en uw partner zijn allebei jonger dan 27
En heeft u volgens de bijstand samen niet genoeg geld om van te leven? Dan kunt u bij de gemeente melden dat u samen een uitkering wilt aanvragen. Vanaf dat moment moet u allebei eerst vier weken naar werk of een opleiding zoeken. Intussen moet u ook aan de andere verplichtingen voor bijstand voldoen.
In de tabel hieronder leest u hoe het na die vier weken met uw uitkeringsaanvraag zit.
| Heeft u een opleiding of werk gevonden? | Uw uitkeringsaanvraag |
| 1. U heeft na vier weken allebei geen opleiding en ook geen werk gevonden. |
- U kunt samen de uitkering definitief aanvragen. Daarbij moet u bewijzen dat u allebei echt goed heeft gezocht. |
| 2. Eén van u beiden heeft in vier weken een opleiding gevonden en krijgt daar studiefinanciering of een andere bijdrage voor. |
- Hij/zij kan de uitkering definitief aanvragen voor de periode tot de studiefinanciering ingaat. - De ander kan de uitkering definitief aanvragen maar moet daarbij wel bewijzen dat hij/zij echt goed heeft gezocht. |
| 3. Eén van u beiden heeft een opleiding gevonden (BBL) en verdient daar wat bij. |
- Waarschijnlijk verdient degene niet genoeg om samen van te leven. Als de ander kan bewijzen dat hij/zij goed heeft gezocht naar een opleiding of werk, kan samen de uitkering definitief worden aangevraagd. |
| 4. Eén van u beiden heeft in vier weken een opleiding gevonden, maar krijgt daar geen studiefinanciering of andere bijdrage voor. |
- De gemeente beslist of u daarnaast samen de uitkering definitief kunt aanvragen of dat alleen de ander dat kan doen. Daarbij moet die ander wel bewijzen dat hij/zij echt goed heeft gezocht naar een opleiding of werk. |
| 5. Eén van u beiden heeft in vier weken een opleiding gevonden, maar weigert deze opleiding te volgen. |
- Hij/zij heeft geen recht op een uitkering. - De ander kan de uitkering nu definitief aanvragen. Daarbij moet die ander wel bewijzen dat hij/zij echt goed heeft gezocht naar een opleiding of werk. |
| 6. Eén van u beiden heeft werk gevonden en u kunt daar volgens de wet samen van leven. |
- U heeft geen recht op een uitkering. |
| 7. Eén van u beiden heeft werk gevonden maar kunt daar volgens de wet niet samen van leven. |
- U kunt samen definitief een (aanvullende) bijstand aanvragen. Daarbij moet u bewijzen dat u echt goed heeft gezocht naar een opleiding of werk. |
| 8. Zoekt één van u beiden volgens de gemeente niet (goed genoeg) naar werk of een opleiding? | - Dan heeft degene geen recht op een uitkering. Volgens de bijstand is degene dan niet-rechthebbende partner. - Als de ander wel aan alle voorwaarden voldoet, kan hij/zij wel recht hebben op een uitkering. |
Lees meer hierover op: U studeert.
Bent u met pensioen én heeft u altijd in Nederland gewoond? Dan krijgt u een volledige AOW-uitkering. Met een volledige AOW-uitkering heeft u genoeg geld om van te leven. U heeft daarnaast dus geen bijstand nodig. Heeft u ook nog pensioen opgebouwd via uw werkgever? Dan krijgt u dat extra, bovenop uw AOW-uitkering.
Heeft u in het buitenland gewoond?
Heeft u in de vijftig jaar voorafgaande aan uw pensioengerechtigde leeftijd een aantal jaren in het buitenland gewoond? Dan krijgt u maar een deel van de AOW-uitkering. Heeft u daarnaast via uw werkgever genoeg pensioen opgebouwd? Dan kunt u daarmee uw AOW aanvullen. U heeft dan geen bijstand nodig.
Heeft u niet genoeg pensioen opgebouwd om uw AOW helemaal aan te vullen? Dan heeft u waarschijnlijk recht op een bijstandsuitkering om uw AOW aan te vullen. Dat is de AIO-uitkering: de Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen. Om recht te hebben op AIO moet u aan dezelfde voorwaarden voldoen als voor gewone bijstand. Alleen de arbeidsplicht geldt niet meer voor u, omdat u reeds met pensioen bent.
AIO aanvragen
Een AIO-uitkering vraagt u aan bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De SVB bepaalt dan of u AIO krijgt en hoeveel. Meer informatie vindt u op de website van de SVB.
Verplichtingen bij een AIO-uitkering
Voor de AIO heeft u dezelfde verplichtingen als voor een andere bijstandsuitkering, behoudens het volgende.
- U heeft geen arbeidsplicht, omdat u met pensioen bent.
- De verplichtingen bij uw AIO-uitkering heeft u naar de SVB en niet naar de gemeente. Veranderingen in uw situatie laat u dus bij de SVB weten.
- Met een AIO-uitkering mag u dertien weken per kalenderjaar op vakantie naar het buitenland.
Heeft uw partner een bijstandsuitkering en is hij/zij nog niet met pensioen? Dan heeft hij/zij nog wel de arbeidsverplichting.
Bent u opgenomen in een inrichting?
Dan krijgt u minder AIO. Meer hierover leest u op U bent opgenomen in een inrichting.
Kijk voor meer informatie over AIO op www.SVB.nl/aio.